İstek ve arzu insan doğasında olan ve enteresan şekilde motive edici bir histir. İstenç/irade gücü (will power) ise bundan biraz farklı bir olgudur. Arzu etmek beynimizin motivasyon ve duygu merkezlerine göre psikolojik olarak ortaya çıkabilir. İrade gücü ise daha çok karar alma ve uzun vadeli planlama üzerinde gelişir, öz farkındalık ve disiplin gerektirir.
Esasında bunlar arasındaki temel farklar; arzu duygusal irade gücü mantıksal, arzu çabuk sonuç irade gücü uzun vadeli beklenti, arzu daha çok reaktif irade gücü ise proaktif olması ve irade gücünün daha fazla bilinçli çaba gerektirdiğidir.
İnsan olarak kendi içimizde bu kadar kesin ayırım yapmamız imkansız. Örneğin, diyet yaparken kek yeme arzumuz tavan yapabilir ama irade gücümüz buna karşı direnmemizi sağlar. Dolayısıyla kendi içinde rekabet eden unsurlar da ortaya çıkabilir.
Bu açıdan bakıldığında bir şeyi istemiyorken aslında arzu edebiliyor olabiliriz. İş hayatında yeni bir girişimde bulunmayı istemiyorum diyen birinin bunu gerçekte arzu edip etmediğinden emin olmak zordur. Profesyonel hayatta istenç/irade gücü ağırlıklı davranmak mantıklı görülebilir. Ancak, bu dengede çok ağır basması ise arzu/istek etkimizde bizleri zorlanma durumunda da bırakabilir.
Bunu çözmek çok zor… Yine de farkındalık yaklaşımı ile olayı biraz somut hale getirmeye çalışmalı, arzu ve isteklerin ani, geçici, duygusal ve reaktif olarak ortaya çıkıp çıkmadığını düşünmeliyiz. Buna karşın, uzun vadeli istencimizin ise kendi özümüz ve hayattaki isteklerimizle ne kadar dengeli olabileceğini de ayrıca değerlendirmeliyiz. Sonuç, %50-%50 bile olsa en azından bir göstergedir.
Tabi ki hayat matematik değildir, karmaşık ve çok faktörler barındır. Bize düşen basitçe istemek ve istememek arasında kafamızı netleştirmek olmalı. Çünkü sorunun cevabı Evet veya Hayır olmalı, arafta kalmak en kötüsü olabilir...
Dr. Bilinç Dolmacı
Comentarios