Teori, bilimde bir olgunun, sürekli olarak doğrulanmış gözlem ve deneyler temel alınarak yapılan bir açıklamasıdır şeklinde izah edilebilir. Tabi ki bilim her zaman farklı görüş ve gelişmelere açık kapı bırakır. Büyük ölçüde geçerliliği olan teoriler her alanda herkesçe kullanılır. İkna ve motivasyonun temel argümanı olarak da temel alınırlar.
Bu aşamada retorik ön plana çıkar. İletişimde ikna, motivasyon ve etki için oluşan retorik çoğu zaman teorik yaklaşımlardan faydalanmaktadır. Retorik etkili ve ikna edici lisan ve yazım sanatı olarak da bilinir. İletişim, edebiyat ve siyaset bilimi alanlarında incelenir.
Ancak retorikte teorinin manipülasyon amaçlı kullanılması büyük sorundur. Konuşmacının güven yaratmak için teorileri amacı dışında kullanması, öne sürdüğü iddianın düzgün şekilde değerlendirilmeden kabul görmesini sağlamaya çalışması, karşısındakinin duygularını yönlendirmesi, kutuplaşmaya yol açması ve kendi amacı için sadece seçici kanıt kullanması günümüzde karşılaştığımız önemli bir sorundur kanaatindeyim.
Sürekli olarak kendi iddiasını dillendirmeye çalışan bir siyasetçinin bilerek bazı teorilerin kısımlarını sürekli kullanması ve hayatın, kendisinin sunduğu çizgilerde olması iddiasında takılı kalması verilen çabanın da kısıtlı kalmasına yol açar.
Siyaset, bilim, spor, ekonomi vs. alanı ne olursa olsun iddia sahibi retoriği güçlü bir kişinin sorumluluk sahibi, etik ve dürüst davranması ve iddiasının bir tercih olduğunu yapıcı bir şekilde ifade etmesi gerekir. Böylelikle karşısındakilerde hem güven yaratır hem de iddiasını destekleyen teorileri de amacına uygun destekleyici argümanlar olarak kullandığını ve farklı eleştirilere de açık olduğunu göstermiş olur. Böyle bir yaklaşımın top yekün doğruyu bulma amacına daha fazla katkı koyabileceği kaçınılmazdır.
Retoriğiniz güçlü, teorik bilginiz engin olabilir. Bu olumlu yönleri kullanırken taraflaşmadan geniş bir zihniyet yapısı ile iddianın gelişime açık olduğunu bilerek hareket edin ki hem teori bilimine hem de retoriğin gerçek amacına uygun davranalım. Sonuçta kazanan toplumun bütünü olsun!
Dr. Bilinç Dolmacı
Comentários